Επιπλοκές του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS)
Το PCOS είναι μια πολυπαραγοντική διαταραχή που δεν περιορίζεται μόνο στο αναπαραγωγικό σύστημα. Η ορμονική και μεταβολική δυσλειτουργία που το συνοδεύει έχει ευρείες επιπτώσεις στην υγεία της γυναίκας — τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα.
Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) είναι μια σύνθετη ενδοκρινική και μεταβολική διαταραχή που επηρεάζει περίπου 1 στις 10 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από ορμονική ανισορροπία, αντίσταση στην ινσουλίνη, διαταραχές του κύκλου και την παρουσία πολυάριθμων μικρών κύστεων στις ωοθήκες.
Η ακριβής αιτιολογία του PCOS δεν έχει πλήρως κατανοηθεί, ωστόσο φαίνεται να υπάρχει ισχυρή γενετική και περιβαλλοντική επιρροή, ενώ η παχυσαρκία και η φλεγμονή επιδεινώνουν την εικόνα. Το PCOS σχετίζεται με σημαντικές μακροπρόθεσμες επιπλοκές.
- Ανωοθυλακιορρηξία & ακανόνιστος κύκλος: Δυσκολία πρόβλεψης της γονιμότητας, μειωμένες πιθανότητες σύλληψης.
- Υπογονιμότητα: Έως και 70-80% των γυναικών με PCOS παρουσιάζουν δυσκολία στη σύλληψη χωρίς ιατρική παρέμβαση.
- Υπερανδρογονισμός: Αυξημένη τριχοφυΐα (hirsutism), ακμή, αλωπεκία τύπου ανδρικού προτύπου.
- Ινσουλινοαντίσταση & υπερινσουλιναιμία: Συμβάλλουν στην αύξηση βάρους και ενισχύουν την ορμονική δυσλειτουργία.
- Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2: Οι γυναίκες με PCOS έχουν έως και 4 φορές αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη.
- Δυσλιπιδαιμία: Αυξημένα επίπεδα LDL και τριγλυκεριδίων, χαμηλή HDL.
- Μη-Αλκοολική Λιπώδης Νόσος του Ήπατος (NAFLD): Συχνά συνυπάρχει με ινσουλινοαντίσταση.
- Μεταβολικό Σύνδρομο: Έως και το 40% των γυναικών με PCOS πληρούν τα κριτήρια.
• Αυξημένος κίνδυνος αρτηριακής υπέρτασης
• Αθηροσκλήρωση σε πρώιμα στάδια
• Αυξημένος καρδιομεταβολικός κίνδυνος ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση
- Κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές: Εμφανίζονται συχνότερα, λόγω των ορμονικών μεταβολών αλλά και της επίδρασης της εικόνας σώματος.
- Μειωμένη αυτοεκτίμηση και διαταραχές στην εικόνα του σώματος, ιδίως λόγω της αυξημένης τριχοφυΐας, ακμής ή υπογονιμότητας.
- Διαταραχές πρόσληψης τροφής (όπως επεισοδιακή υπερφαγία), κυρίως σε περιπτώσεις μακροχρόνιας δίαιτας χωρίς αποτελέσματα.
- Καρκίνος του ενδομητρίου: Η χρόνια απουσία ωορρηξίας και η παρατεταμένη έκθεση σε οιστρογόνα χωρίς προγεστερόνη αυξάνει τον κίνδυνο υπερπλασίας και καρκίνου του ενδομητρίου.
- Εμμηνοπαυσιακές διαταραχές και ταχύτερη εμφάνιση μεταβολικών νοσημάτων στη μέση ηλικία.
Κατανόηση του Ορμονικού
Προφίλ στο PCOS
Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μια ενδοκρινολογική διαταραχή, η οποία επηρεάζει πολλαπλούς άξονες του οργανισμού — ορμονικό, μεταβολικό, γυναικολογικό και ψυχολογικό.
📌 Κύριες Ορμονικές Ανισορροπίες:
- Υπερανδρογοναιμία: αυξημένη τεστοστερόνη ή DHEA-S → ακμή, λιπαρότητα, τριχοφυΐα.
- Ανισορροπία LH/FSH: με συχνή υπεροχή LH → ανωορρηξία, διαταραχές κύκλου.
- Ινσουλινοαντίσταση: επηρεάζει την παραγωγή ανδρογόνων και την ωορρηξία.
- Μειωμένη SHBG: αυξάνει τη βιοδιαθεσιμότητα των ανδρογόνων.
- Αυξημένη AMH: ένδειξη αυξημένου αριθμού ωοθυλακίων (όχι απαραίτητα θετικό).
|
Εξέταση |
Σκοπός |
|---|---|
|
LH/FSH |
Αξιολόγηση λειτουργίας ωοθηκών και ανωορρηξίας |
|
AMH (Anti-Müllerian Hormone) |
Εκτίμηση ωοθηκικής εφεδρείας |
|
Ελεύθερη και ολική Τεστοστερόνη |
Ανίχνευση υπερανδρογοναιμίας |
|
DHEA-S |
Έλεγχος επινεφριδιακής παραγωγής ανδρογόνων |
|
SHBG |
Πρωτεΐνη που δεσμεύει τεστοστερόνη – αν είναι χαμηλή, αυξάνει η ενεργή τεστοστερόνη |
|
Ινσουλίνη νηστείας & HOMA-IR |
Εκτίμηση ινσουλινοαντίστασης |
|
Γλυκόζη νηστείας / καμπύλη σακχάρου (OGTT) |
Ανίχνευση διαταραχών γλυκαιμικού ελέγχου |
|
Λιπιδαιμικό προφίλ |
LDL, HDL, TGs – αυξημένοι συχνά σε PCOS |
|
Υπερηχογράφημα ωοθηκών |
Έλεγχος πολυκυστικής μορφολογίας (≥12 ωοθυλάκια / ωοθήκη) |
Συλλογικές και βιώσιμες στρατηγικές παρέμβασης περιλαμβάνουν:
✅ Σταθερά και τακτικά γεύματα που αποτρέπουν τις απότομες αυξομειώσεις της ινσουλίνης
✅ Πρωινό πλούσιο σε πρωτεΐνη & φυτικές ίνες για έλεγχο κορεσμού και ορμονών
✅ Καθημερινή κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων (λιναρόσπορος, σολομός, καρύδια)
✅ Περιορισμό επεξεργασμένων σακχάρων (white carbs, γλυκά, σιρόπια, αναψυκτικά)
✅ Αύξηση της φυτικής διατροφής: όσπρια, λαχανικά, φρούτα με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο
✅ Μείωση ζωικών κορεσμένων λιπαρών, αντικατάστασή τους με ελαιόλαδο και αβοκάντο
✅ Υποστήριξη με συμπληρώματα, όπου απαιτείται, με βάση αιματολογικούς δείκτες:
- Ινοσιτόλη (myo-inositol/d-chiro-inositol): βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη & ωορρηξία
- Βιταμίνη D: Συχνά μειωμένη στο PCOS, συνδέεται με φλεγμονή και αντίσταση στην ινσουλίνη
Ψευδάργυρος, Μαγνήσιο, Χρώμιο: Ρυθμίζουν το μεταβολισμό της γλυκόζης και των ορμονών
Τι αλλάζει με τη διατροφή;
- ↓ Ινσουλίνη & HOMA-IR: με διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου, πλούσια σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνη.
- ↓ Ανδρογόνα (τεστοστερόνη, DHEA-S): μέσω μείωσης του λίπους και ρύθμισης της ινσουλίνης.
- ↑ SHBG: με βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ.
- ↓ AMH: σε συνδυασμό με απώλεια βάρους, μπορεί να μειωθεί σταδιακά.
- ↑ Ευαισθησία στην ινσουλίνη & βελτίωση γονιμότητας: ειδικά σε γυναίκες που επιχειρούν σύλληψη.
Σκοπός της Υπηρεσίας NutriPeak για το PCOS
Στόχος μας είναι να προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη, επιστημονικά τεκμηριωμένη και εξατομικευμένη διατροφική παρέμβαση για γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, με σεβασμό στη μοναδικότητα του οργανισμού τους και τις ανάγκες της κάθε φάσης της ζωής τους.
Μέσα από τη διατροφική υποστήριξη επιδιώκουμε:
- Τη ρύθμιση του ορμονικού προφίλ (ανδρογόνα, ινσουλίνη, AMH κ.ά.)
- Τη ρύθμιση του ορμονικού προφίλ (ανδρογόνα, ινσουλίνη, AMH κ.ά.)
- Τη διαχείριση του βάρους, με έμφαση στη μείωση του σπλαχνικού λίπους
- Τη διαχείριση του βάρους, με έμφαση στη μείωση του σπλαχνικού λίπους
- Τη διαχείριση του βάρους, με έμφαση στη μείωση του σπλαχνικού λίπους
- Τη διατροφική εκπαίδευση για την επίτευξη βιώσιμων και υγιεινών συνηθειών
- Τη συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας, όπου απαιτείται (ενδοκρινολόγος, γυναικολόγος)
Τι Περιλαμβάνει η Υπηρεσία
Η υπηρεσία μας είναι πλήρως δομημένη, περιλαμβάνει πολλαπλά επίπεδα αξιολόγησης και καθοδήγησης:
1η Συνεδρία – Αξιολόγηση & Ανάλυση
• Ανάλυση ορμονικών και μεταβολικών δεικτών (με αξιοποίηση εξετάσεων)
• Συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου PCOS
• Ανάλυση σύστασης σώματος (προαιρετικά: λιπομέτρηση, BMR, σπλαχνικό λίπος)
• Καταγραφή στόχων βάσει κύκλου ζωής: ρύθμιση περιόδου / γονιμότητα / απώλεια βάρους
Εξατομικευμένο Πλάνο Διατροφής
• Ανάγκη για βελτίωση του HOMA-IR, λιπιδαιμικού προφίλ, SHBG
• Προτάσεις για αντιφλεγμονώδη διατροφή και ενίσχυση εντερικής υγείας
• Συνδυασμός διατροφής με ύπνο, άσκηση και διαχείριση άγχους
Follow-Up & Υποστήριξη
• Έλεγχος της προόδου με συγκεκριμένους βιοδείκτες
• Διατροφική υποστήριξη για παράλληλες φαρμακευτικές αγωγές
• Ψηφιακή παρακολούθηση και καθοδήγηση (εφόσον επιθυμείτε)
International evidence-based guideline for the assessment and management of polycystic ovary syndrome (2023) – Teede et al.
Moran et al. (2020). Dietary Composition in the Treatment of PCOS. J Clin Endocrinol Metab. ,
Barrea et al. (2021). Adherence to the Mediterranean Diet and Its Association with Metabolic and Hormonal Parameters in PCOS. Nutrients ,
Cooney et al. (2021). The Role of Myo-Inositol in PCOS: Cochrane Review.
Lim et al. (2019). Lifestyle modification in women with PCOS. Lancet Diabetes & Endocrinology