Μια Σύγχρονη Πρόκληση για την Υγεία

Τι είναι το Μεταβολικό Σύνδρομο;

Το Μεταβολικό Σύνδρομο δεν είναι μία μεμονωμένη πάθηση, αλλά μια συνύπαρξη πολλών μεταβολικών διαταραχών που δρουν αθροιστικά και αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος και άλλων χρόνιων παθήσεων.

Επιδημιολογικά Δεδομένα / Επιπολασμός και επιπτώσεις

  • Παγκοσμίως: Περισσότερο από το 25% του ενήλικου πληθυσμού πάσχει από μεταβολικό σύνδρομο (IDF, 2023).

  • Ελλάδα: Έρευνες δείχνουν ότι περίπου 30-35% των ενηλίκων πληροί τα κριτήρια μεταβολικού συνδρόμου, με αυξητική τάση σε εφήβους και άτομα μέσης ηλικίας (HELENA Study, ATTICA study).
  • Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF), 1 στους 4 ενήλικες στον κόσμο εμφανίζει μεταβολικό σύνδρομο.
  • Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF), 1 στους 4 ενήλικες στον κόσμο εμφανίζει μεταβολικό σύνδρομο.

Το σύνδρομο αυτό συχνά υποδιαγιγνώσκεται, παρότι επιφέρει σοβαρές επιπλοκές, όπως:

    • Αθηροσκλήρωση
    • Στεφανιαία νόσος και έμφραγμα
    • Εγκεφαλικά επεισόδια
    • Χρόνια νεφρική νόσος
    • Ηπατική στεάτωση

Κριτήρια για Διάγνωση Μεταβολικού Συνδρόμου

Η διάγνωση βασίζεται στην παρουσία τουλάχιστον 3 από τα παρακάτω 5 κριτήρια:

Μέτρηση

Όρια

Αυξημένη περιφέρεια μέσης

Τα όρια ποικίλουν με την εθνικότητα
Άντρες > 102 cm / Γυναίκες > 88 cm (τα όρια ενδέχεται να διαφοροποιούνται ανά εθνικότητα)

Αυξημένα τριγλυκερίδια ή λήψη θεραπείας αυτών

≥150 mg/dL (1.7 mmol/L)

Χαμηλή «καλή» HDL χοληστερόλη ή λήψη θεραπείας αυτής

Άντρες: <40 mg/dL (1.0 mmol/L)
Γυναίκες: <50 mg/dL (1.3 mmol/L)

Υπέρταση ή λήψη θεραπείας αυτής

Συστολική ≥130 και/ή διαστολική ≥85 mm Hg

Αυξημένη γλυκόζη νηστείας ή λήψη θεραπείας αυτής

≥100 mg/dL (5.6 mmol/L)

Ποια είναι τα αίτια του Μεταβολικού Συνδρόμου;

Το Μεταβολικό Σύνδρομο (ΜΣ) είναι το αποτέλεσμα συνδυασμού πολλών παραγόντων κινδύνου, οι οποίοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και επηρεάζουν βασικές λειτουργίες του μεταβολισμού. Αν και η κοιλιακή παχυσαρκία και η ινσουλινοαντίσταση θεωρούνται οι θεμελιώδεις αιτίες, υπάρχουν και άλλοι εξίσου σημαντικοί παράγοντες.

Κεντρική (κοιλιακή) παχυσαρκία

Η αυξημένη εναπόθεση σπλαχνικού λίπους σχετίζεται με φλεγμονώδη αντίδραση χαμηλού βαθμού, απελευθέρωση κυτταροκινών και διαταραχή της ινσουλινικής σηματοδότησης.
Αυτό το λίπος είναι μεταβολικά ενεργό και αυξάνει τον κίνδυνο:
• Ινσουλινοαντίστασης • Δυσλιπιδαιμίας • Υπέρτασης • Μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος.

🧠 Νεότερες μελέτες (π.χ. Lancet Diabetes & Endocrinology, 2022) επιβεβαιώνουν τη σπλαχνική παχυσαρκία ως τον ισχυρότερο προβλεπτικό δείκτη για την εμφάνιση ΜΣ.

Ινσουλινοαντίσταση

Αποτελεί τον πυρήνα του συνδρόμου. Όταν τα κύτταρα γίνονται λιγότερο ευαίσθητα στην ινσουλίνη:
• η γλυκόζη δεν εισέρχεται επαρκώς,
• αυξάνονται τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα,
• προκύπτει υπεργλυκαιμία και λιπογένεση.

Αυτό οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο που ενισχύει όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του ΜΣ.

Γενετική προδιάθεση

Πολλά γονίδια που εμπλέκονται στη ρύθμιση του μεταβολισμού, της λιπογένεσης και της ινσουλινοευαισθησίας έχουν βρεθεί αυξημένα σε ασθενείς με ΜΣ.
Παράλληλα, η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 ή υπέρτασης αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο.

Καθιστικός τρόπος ζωής

Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας έχει άμεση επίδραση στη μείωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, στην αύξηση της σπλαχνικής παχυσαρκίας και της φλεγμονής.
Η καθημερινή κίνηση, ακόμα και σε ήπια μορφή, μπορεί να μειώσει έως και 30% τον σχετικό κίνδυνο (WHO, 2023).

Κακή διατροφή

Η υπερκατανάλωση:
• επεξεργασμένων υδατανθράκων (π.χ. λευκά άλευρα, ζάχαρη),
• κορεσμένων και trans λιπαρών,
• πλεονάζουσας θερμιδικής πρόσληψης
συνδέεται άμεσα με την εμφάνιση ινσουλινοαντίστασης και φλεγμονής, προάγοντας την παθοφυσιολογία του συνδρόμου.

Χρόνιο στρες – Ύπνος – Ψυχολογία

Το χρόνιο ψυχολογικό στρες ενεργοποιεί τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA), αυξάνει την κορτιζόλη και διαταράσσει την ινσουλινική ανταπόκριση.
Επιπλέον:
• Ο κακός ύπνος (<6 ώρες) αυξάνει τον κίνδυνο ΜΣ κατά 27%.
• Η κατάθλιψη και το άγχος σχετίζονται με φτωχότερες διατροφικές επιλογές και λιγότερη φυσική δραστηριότητα.

Ορμονικοί και ενδοκρινικοί παράγοντες

• Πολυκυστικές ωοθήκες (PCOS)
• Υποθυρεοειδισμός
• Πολυκυστικές ωοθήκες (PCOS) Υποθυρεοειδισμός
metabolic-syndrome

Ποιες περιοχές του σώματος επηρεάζει;

 Το σύνδρομο έχει συστημική επίδραση:

  • Καρδιαγγειακό σύσταση σε μακρο- και μικροθρεπτικά συστατικά
  • Παροχή αντισωμάτων και ανοσολογικής προστασίας (π.χ. IgA, λακτοφερρίνη)
  • Καλύτερη γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη
  • Μείωση κινδύνου για λοιμώξεις, αλλεργίες, παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 1 & 2

Γιατί είναι σημαντική η διατροφή;

Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη, στη διαχείριση και στη βελτίωση των παραμέτρων του Μεταβολικού Συνδρόμου. Είναι αναγνωρισμένα το πιο αποτελεσματικό μη φαρμακευτικό μέσο για την πρόληψη και αντιμετώπιση του ΜΣ.

Μια ισορροπημένη και εξατομικευμένη προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε:

  • Μείωση της κεντρικής παχυσαρκίας και του σωματικού βάρους
  • Βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ (μείωση ΤΓ, αύξηση HDL)
  • Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
  • Σταθεροποίηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Πλήθος μελετών έχει δείξει ότι η:

  • Μεσογειακή διατροφή
  • η απώλεια 5-10% του σωματικού βάρους
  • και η διαχείριση του γλυκαιμικού φορτίου

...συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση όλων των παραμέτρων του συνδρόμου και μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο επιπλοκών.

Στο NutriPeak, η προσέγγιση είναι ολιστική και εξατομικευμένη, με συνδυασμό ιατρικής αξιολόγησης, ανάλυσης σύστασης σώματος, εκπαίδευσης στις διατροφικές επιλογές και ενίσχυσης της συμπεριφορικής αλλαγής.

Η υιοθέτηση μεσογειακής διατροφής, η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και η ενίσχυση της διατροφικής παιδείας του ατόμου, λειτουργούν προληπτικά και θεραπευτικά.

Στόχος της Υπηρεσίας

Στόχος της υπηρεσίας είναι η πολυδιάστατη παρέμβαση για τη ρύθμιση των βασικών παραμέτρων του Μεταβολικού Συνδρόμου, με στόχο την πρόληψη των επιπλοκών και τη βελτίωση της συνολικής μεταβολικής υγείας.

📌 Στρατηγικοί στόχοι της υπηρεσίας:

📋 Τι περιλαμβάνει πρακτικά η υπηρεσία:

Διατροφική & Κλινική Αξιολόγηση

  • Εκτενές ιστορικό διατροφής, άσκησης και τρόπου ζωής
  • Καταγραφή ιατρικών δεδομένων, φαρμακευτικής αγωγής, αιματολογικών εξετάσεων
  • Εντοπισμός στοχευμένων βιοδεικτών (TG, HDL, γλυκόζη νηστείας, περιφέρεια μέσης κ.λπ.)

Ανάλυση σύστασης σώματος

  • Αξιολόγηση λιπώδους και άλιπης μάζας
  • Καταγραφή σπλαχνικού λίπους και μεταβολικού κινδύνου
  • Παρακολούθηση της πορείας σε κάθε συνεδρία

Σχεδιασμός εξατομικευμένου πλάνου διατροφής

  • Προσαρμοσμένο στις μεταβολικές ανάγκες του ατόμου
  • Εναλλαγές μεσογειακής, χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου ή DASH διατροφής
  • Έμφαση σε τρόφιμα με αντιφλεγμονώδη δράση, ω-3 λιπαρά, φυτικές ίνες

Διατροφική εκπαίδευση & συμβουλευτική

  • Κατανόηση ετικετών τροφίμων, υδατανθράκων, λιπαρών
  • Καταπολέμηση της διατροφικής παραπληροφόρησης
  • Τεχνικές αλλαγής συμπεριφοράς και διατήρησης κινήτρων

Συνεχής παρακολούθηση & επαναξιολόγηση

  • Καθορισμός μικρών και ρεαλιστικών στόχων σε κάθε στάδιο
  • Υποστήριξη με check-ins, υπενθυμίσεις και feedback
  • Επανεκπαίδευση & τροποποίηση πλάνου όταν χρειάζεται

Υποστήριξη οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος

  • Ομαδικές ή οικογενειακές συνεδρίες (εφόσον χρειάζεται)
  • Καθοδήγηση για την καθημερινότητα, ψώνια, σπιτικό φαγητό